Tussen 1840 en 1858 brengt Jozef, Jef, De Veuster zijn jeugdjaren door in Ninde, Tremelo. Zijn ouders, Frans en Cato, runnen er een boerderij en graanhandel. Net voor Jefs geboorte, verbouwen ze het huis. Het resultaat is een stenen gebouw van anderhalve verdieping hoog en een strooien dak. In dit huis loopt Jefke dagelijks binnen en buiten en wordt hij groot tussen de kippen en het stro. Maar hoe ziet het ouderlijke huis er uit zodra hij de deur opent?
Dankzij herinneringen van Damiaans nichtje Marie kunnen we er ons een beeld van vormen. Marie is de dochter van Gerard De Veuster, de vierde telg uit de familie De Veuster - Wauters. Ze is geboren op 25 maart 1864, vierenhalf maand nadat nonkel Jef – Damiaan - vanuit het Duitse Bremerhaven naar de Hawaï-eilanden vertrekt. Ze ontmoeten elkaar dus nooit maar worden later wel pennenvrienden.
Na de dood van Marie’s moeder woont ze in bij haar grootmoeder, Catarina Wauters, tot zij sterft in 1886. Dat is ongeveer twaalf jaar lang. Bij haar grootmoeder hoort Marie regelmatig vertellen over haar nonkel, pater Damiaan. Later schrijft ze haar herinneringen aan Damiaans moeder en de verhalen neer in Herinneringen uit het leven van Mamère, moeder van Pater Damiaan 1803-1886. Daarnaast zijn er van haar hand nog twee brieven bewaard waarin ze vertelt over het uit uitzicht en de inrichting van het huis waarin Damiaan groot werd. Marie was geïntrigeerd door haar nonkel, zo veel is duidelijk.
Wanneer je vanaf 24 mei 2025 in de woonkamer over de originele rode tegels van de woonkamer loopt, ontdek je heel wat authentieke elementen in het gerestaureerde woonhuis. Op basis van Marie’s notities en herinneringen zijn ze met zorg uitgekozen en opgepoetst. Voor het raam staat de rechthoekige keukentafel. Op tafel staat een koffiemolen. Koffie is in de 19de eeuw een luxeproduct, toch staat de drank af en toe op tafel bij de familie De Veuster. Dit is de ‘beste kamer’ van het huis: hier komt de hele familie samen als er iets te vieren is. Zoals een verjaardag of wanneer het kermis is in het dorp. De zware, zwarte dekenkist rechts van de stoof en de ronde tafel in het midden van de kamer zijn nog van Damiaans grootvader ‘Henke’ De Veuster geweest. In de kist bewaart de familie kleding en belangrijke documenten. De soepterrine op tafel koopt moeder De Veuster bij de priesterwijding van Pamfiel, August De Veuster, haar derde zoon. Ook de stolpmadonna op de commode en de bloemenvaasjes op de schoorsteenmantel zijn Cato erg dierbaar. In de 19de eeuw is het hip om kasten binnenin kleurtje te geven, bijvoorbeeld om het mooie servies dat in kast bewaard werd beter tot zijn recht te aten komen. Onderzoek bracht aan het licht dat een van de kasten van de familie De Veuster groen gekleurd was. De restaurateur bracht de intense kleur weer tot leven.
Aan de achterkant van het huis bevinden zich nog drie kamers. Twee deuren in de huiskamer geven toegang tot de kleine (slaap-)kamer en de watersteen. In de watersteen is er een trapje dat toegang geeft tot de kelder en tot de kelderkamer (= opkamer). De trap naar de bovenverdieping vind je ook in deze ruimte. Later, wanneer het woonhuis geïntegreerd wordt bij het klooster van de Picpussen, worden de drie kamers omgevormd tot de kapel. Na de huidige restauratie vinden in die kapel ook authentieke objecten hun plaats vinden: Damiaans kazuifel, zijn miskelk én de oorspronkelijke doodskist. Deze belangrijke reliek van derde categorie werd vanaf 1956 tentoongesteld in het Damiaanmuseum. De afgelopen jaren onderging ze een grondige restauratie en was het wachten op renovatie van het geboortehuis. Vanaf 24 mei 2025 staat de kist opnieuw in de kelder onder de geboortekamer van Damiaan. De weg die de doodskist heeft afgelegd, is voer voor een MuseumTopic op zichzelf. Later meer hierover …
