Het geboortehuis van Damiaan dateert van vóór 1770. Verschillende bronnen leren ons dat Joannes Franciscus of Jan Frans – roepnaam Frans – De Veuster, Jefs vader, het huis in 1839 verbouwt. De man is 38 jaar en gehuwd met Cato Wouters. Ze verwachten in dat jaar hun zevende kind, Jozef. De bakstenen, die Frans voor de verbouwing gebruikt, worden met de hand gevormd en aan de lucht gedroogd om nadien in een veldoven te bakken. Het bakproces in zo’n bakoven neemt zeker een drie- of viertal weken in beslag. Maar het weer heeft ook invloed: vochtig of koud weer is sterk te vermijden. Daarom bakt men in de winter zelden stenen. Frans De Veuster en Cato Wouters verbouwen dus vermoedelijk hun woning pas in de late lente, zomer of herfst van 1839. Het resultaat is een stenen gebouw van anderhalve verdieping hoog en een strooien dak. Het gezin én het huis zijn klaar om op 3 januari 1840 Jozef De Veuster te verwelkomen.
In 1865, twee jaar nadat Jef definitief vertrok naar Hawaï en negen jaar voor Frans overlijdt, ondergaat de woning opnieuw een metamorfose: de halve bovenverdieping wordt opgetrokken en krijgt een pannendak. Wanneer de Paters Picpussen het gebouw in 1895 aankopen, bevindt het zich nog in deze toestand. Ze passen de gebouwen aan aan de nieuwe functie, een klooster. De slaapkamers op de eerste verdieping kunnen zonder veel veranderingen door de paters gebruikt worden terwijl de leefruimten op het gelijkvloers worden ingericht als spreekkamer en museumruimte voor de bezittingen van Damiaan die reeds in 1893 van Molokai naar België worden gestuurd. Ook de schuur gebruiken ze voor bewoning. De belangrijkste ingreep in deze periode is de verbouwing van de keuken en opkamer tot kapel waardoor de geboortekamer van Pater Damiaan een soort heiligdom wordt.
In 1907 krijgt het klooster, waarvan het geboortehuis integraal deel uitmaakt, de functie van noviciaat. Deze beslissing wordt vanaf 1906 voorbereid door de bouw van een nieuwe kloostervleugel in aansluiting bij de oude schuur. De daaropvolgende jaren verandert er buiten het kloosterdomein weinig en blijft het landelijk karakter van de omgeving behouden.
Dat verandert drastisch in de nacht van 25 op 26 september 1943. Een zware brand vernielt het grootste deel van het klooster. Als bij wonder blijft de kapel en het geboortehuis gespaard. De paters blijven niet bij de pakken zitten en al snel volgen er plannen voor de wederopbouw van het klooster. De werken vatten aan in april 1946. Begin 1949 kan het nieuwe klooster in gebruik worden genomen. Het geboortehuis transformeert tot een museumwoning en de ruïnes van het neogotische klooster worden tot museumzaal verbouwd. Het geboortehuis wordt officieel ingezegend op 27 mei 1952 terwijl het Hawaiï-museum pas voltooid is in juni 1953.
Een grondige renovatie dringt zich op in het eerste decennium van de 21ste eeuw. Uiteindelijk sluit het Damiaanmuseum met het geboortehuis in 2013 tijdelijk de deuren. Het museumgebouw en de scenografie worden stevig onder handen genomen. De complexiteit van de renovatie van een beschermd monument zorgt ervoor dat het geboortehuis bijna onaangeroerd blijft. De feestelijke heropening vindt plaats op 25 mei 2017.
In de daaropvolgende jaren wordt de renovatie van het geboortehuis voorbereid. Op 2 september 2024 is het dan eindelijk zo ver. Het geboortehuis krijgt een grondige make-over. Zo moeten het dak en de gevel gerestaureerd worden en staan de renovatie van het binnen- en buitenschrijnwerk op de planning. Authentieke objecten zoals de kermistafel en een kazuifel van Damiaan krijgen ook een stevige opkapbeurt. Alles zal dan in volle glorie te bewonderen zijn vanaf 25 mei 2025, de geplande heropening. Dat is dan exact acht jaar nadat het museumgebouw in gebruik werd genomen.
